در روزهایی که دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران با عربستان سعودی وارد مرحله تازهای از تعامل و تنشزدایی شده، انتشار یک ویدئوی انتقادی از حجتالاسلام قاسمیان، زائر ایرانی بیتا... الحرام که در آن با تعابیری تند ساختار اجتماعی جدید عربستان را به چالش میکشد، بازتابی فراتر از یک اظهارنظر شخصی داشته و ابعاد امنیتی، دیپلماتیک و سیاسی گستردهای یافته است.
وزیر امور خارجه به دستگیری غلامرضا قاسمیان در عربستان واکنش نشان داد و نوشت: به هیچکس اجازه نمیدهیم که به روابط برادرانه ما با همسایگان، از جمله به مسیر رو بهجلوی روابط با ریاض، آسیب بزند.
«سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و «فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان سعودی در تماس تلفنی در خصوص روابط دوجانبه و تحولات منطقهای و بینالمللی گفتوگو و تبادل نظر کردند.
تمسخر وزیر خارجه عربستان در صداوسیما، یک هفته بعد از سفر وزیر دفاع این کشور و دیدار با رهبری و دیگر مقامات ارشد کشور، موجی از انتقادات را برانگیخته است. تاجایی که بسیاری صداوسیما را رسانه «جلیلی-جبلی» خواندند. احمد بیگدلی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در گفتوگو با فراز با انتقاد از عملکرد صداوسیما میگوید که صداوسیما نباید رسانه یک جناح باشد.
یک رسانه سعودی با اشاره به سفر اخیر وزیر دفاع عربستان به ایران، از گام برداشتن تهران و ریاض به سمت همگرایی بیشتر و گسترش روابط در سایه تحولات ژئوپلتیک منطقه خبر داد.
عربستان سعودی ۱۰ سال پیش دربرابر برجام موضعی محتاطانه اتخاذ کرد و در سال ۲۰۱۸ حامی ترامپ در خروج از این توافق بود، اما اکنون که به گفته کارشناسان رئیسجمهوری آمریکا به حصول توافقی شبیه برجام با ایران نزدیک است، از آن حمایت میکند. چه عاملی موجب این چرخش عمده در سیاست ریاض شده است؟
مقامات سعودی ۱۱ هزار ناقض مقررات اقامت، کار و امنیت مرزی را اخراج کرده و تاکید کردند که هرکسی که به آنها کمک کند تا وارد عربستان شوند، خود را در معرض مجازاتهایی قرار خواهند داد که ممکن است به ۱۵ سال زندان برسد.
سیدحسن خمینی با بیان اینکه وحدت بازی برد-برد است، تأکید کرد: قرار نیست طرفین در هم ذوب شوند. لذا تا وقتی یکی از آنها آمادگی نداشته باشد، وحدت به معنای نابودی یک طرف است.
روزنامه عکاظ عربستان در شماره امروز خود مدعی شد که دیدارهای نمایندگان عربستان با ایران در لیگ قهرمانان آسیا در کشور ثالث و بیطرف برگزار خواهند شد. این روزنامه نوشت: «النصر که با پرسپولیس همگروه است قطر را به عنوان میزبان خود انتخاب کرده است. این در حالی است که الهلال و الاتحاد که به ترتیب با نساجی و سپاهان همگروهاند قطر را به عنوان میزبان خود انتخاب کردهاند.»
ناگفته پیدا است که عضویت ایران در چنین نهاد چند جانبهگرا چه مزیتهایی برای ما دارد. باور کنیم که ایران در زمره نظامهای تمدنی و "آجر"های پایه گذاری نظم عادلانهتر و دموکراتیکتر جهانی است!
خاورمیانه هر روز آبستن اخبار و تحولاتی است که معادلات منطقه را به شکل گستردهای تحت تاثیر قرار میدهد. اخبار توافق احتمالی میان عربستان و اسرائیل و آمریکا به سرعت به صدر رسانهها راه یافته است.
ظرفیتهای رقابت بین ایران و عربستان همچنان باقی است و به همین دلیل ممکن است این توافقها در آینده چندان پایدار نباشد و با محرکهای مختلف مثل مداخلههای خارجی یا تنشهای بین ایران و غرب دوباره شعلهور شود.
چند روز پیش وزیر نفت از درآمد ۱۴ میلیارد دلاری ناشی از فروش نفت خام (معادل سود یک ماه شرکت آرامکو) طی یازده ماه سال ۱۴۰۱ خبر داد که این رقم البته تنها درآمد فروش است نه سود خالص. ایران که زمانی نه چندان دور دومین تولیدکننده نفت اوپک بوده اکنون رده پنجم را به خود اختصاص داده است.